Wat kunt u nu al doen voor uw toekomstige kind Wat kunt u nu al doen voor uw toekomstige kind? 1. Stop met alcohol drinken Alcohol tijdens de zwangerschap vergroot de kans op een miskraam, vroeggeboorte en een kind met een laag geboortegewicht. Ook kan alcohol de latere ontwikkeling van het kind beïnvloeden.
- In elk moment van de zwangerschap kan alcohol schadelijk zijn;
- Hoe meer alcohol u neemt, hoe groter de risico’s;
- Maar ook als u heel weinig drinkt kan het al schadelijk zijn voor uw kind;
- Drink dus helemaal geen alcohol vanaf het moment dat u zwanger wilt worden;
Slik foliumzuur om een open ruggetje te voorkomen en vitamine D voor een goede groei Slik 400 microgram foliumzuur vanaf het moment dat u zwanger wilt worden. En ga hiermee de eerste 10 weken van uw zwangerschap mee door. Dit verlaagt de kans op een open ruggetje, hazenlip of open gehemelte bij uw kind.
De hoeveelheid foliumzuur die u binnenkrijgt via de voeding is meestal niet genoeg. Tijdens de zwangerschap slikt u elke dag 10 microgram vitamine D voor een goede groei van uw kind. U kunt hiermee ook al beginnen als u zwanger wilt worden.
Heeft u een getinte of donkere huid, komt u weinig buiten of draagt u bedekkende kleding? Slik dan sowieso 10 microgram vitamine D. Mijd sommige producten om veilig uw zwangerschap in te gaan Sommige producten kunnen niet goed zijn voor de ontwikkeling van uw kind. Probeer deze producten niet te nemen gedurende de zwangerschap:
- Rauw vlees*(tartaar, carpaccio, halfdoorbakken biefstuk).
- Rauwe of gedroogde vleeswaren* (filet américain, ossenworst, theeworst, boerenmetworst, chorizo, rosbief, rauwe ham, parmaham, salami, cervelaat).
- Lever, leversmeerworst of leverpaté.
- Gerookte kant-en-klare vis uit de koeling (gerookte zalm, paling), zowel vacuümverpakt als andere soort verpakking.
- Sushi met rauwe vis.
- Rauwe schaal- en schelpdieren (kreeft, garnalen, krab, mosselen, oesters, coquilles, kokkels).
- Roofvissen (zwaardvis, tonijn, haai, koningsmakreel) Tonijn uit blik is geen probleem.
- Wilde paling en wolhandkrab uit Nederlandse wateren. De meeste paling in de supermarkt is kweekpaling en is veilig.
- Rauwe eieren en producten met rauwe eieren, zoals zelfgemaakte mayonaise of zelfgemaakte tiramisu (uit de supermarkt zijn deze producten wel veilig).
- Rauwe melk. Melk uit de supermarkt is gepasteuriseerd of gesteriliseerd en kan geen kwaad.
- Zachte kaas, zoals brie en geitenkaas gemaakt van rauwe melk. Als het gemaakt is van rauwe melk staat op het etiket ‘au lait cru’. De meeste zachte kazen zijn gemaakt van verhitte melk. Harde kaas, mozzarella en feta kun je wel altijd gewoon eten.
- Geen alcohol.
- Kruidenpreparaten (pillen) en etherische olie van kruiden.
- Kalebaskalk (pimba) tegen misselijkheid.
Neem deze producten met mate gedurende de zwangerschap.
- Vette vis (makreel, haring, zalm, paling, heilbot, bokking, sardines, forel) deze maximaal 2x per week.
- Dranken met veel cafeïne (koffie of energiedrankjes) Maximaal 1 per dag.
- Venkelthee en anijsthee, met mate.
- Keukenkruiden: anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras, dong quai, foelie en peper. Normaal gebruik van deze kruiden kan geen kwaad.
- Drop, maximaal een paar dropjes per dag.
4. Zorg voor een gezond gewicht Een gezond gewicht heeft een positief effect op de vruchtbaarheid. Als u overgewicht heeft, kunt u minder vruchtbaar zijn en heeft u iets meer kans op een miskraam. Ook hebben vrouwen die te zwaar zijn meer kans op complicaties bij de zwangerschap, zoals zwangerschapsdiabetes en een te hoge bloeddruk.
- Daarom is het belangrijk om bepaalde producten (deels) te vermijden als u zwanger bent én in de periode dat u probeert zwanger te raken;
- Hoe ernstiger het overgewicht, hoe groter de risico’s;
- Het volgen van een dieet tijdens de zwangerschap wordt afgeraden;
Het kind in de buik kan dan van sommige voedingsstoffen te weinig krijgen. Bent u veel te zwaar, probeer dan af te vallen voordat u zwanger probeert te worden. Een diëtist kunt u daarbij helpen. Hoe eet ik gezond tijdens mijn zwangerschap? Tijdens de zwangerschap is het vooral belangrijk dat u gezond en gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf.
- Als u gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf, dan krijgen u en uw kind voldoende goede voedingsstoffen binnen;
- Voedingsstoffen zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen;
- Al deze voedingsstoffen gebruikt uw kind om te groeien;
Varieer vooral volop met groente en fruit om alle voedingsstoffen in groente- en fruit binnen te krijgen. Kies verspreid over de week voor verschillende soorten. Het is ook goed om af te wisselen tussen vlees, vis en vleesvervangers. Extra vitaminen Let erop dat u tijdens de zwangerschap extra foliumzuur en vitamine D slikt.
- Tijdens de zwangerschap heeft men van foliumzuur en vitamine D meer nodig dan men uit het eten kan halen;
- Neem daarom extra foliumzuur en vitamine D;
- Foliumzuur Hiermee verkleint u de kans dat uw kind een open ruggetje, hazenlip of open gehemelte krijgt;
Slik 400 microgram foliumzuur per dag, vanaf dat u een zwangerschapswens hebt en in de eerste 10 weken van de zwangerschap. Vitamine D Voor een goede botopbouw van uw kind. Het zorgt dat calcium uit de voeding wordt opgenomen. Slik tijdens de hele zwangerschap 10 microgram vitamine D per dag.
Calcium Naast vitamine D is het belangrijk voor een goede botopbouw van uw kind. U krijgt voldoende calcium binnen als u volgens de aanbevelingen 450 milliliter aan melkproducten (2-3 glazen melk) en 1,5 plak kaas neemt.
IJzer IJzer heeft u nodig om de kans op bloedarmoede te voorkomen. U krijgt genoeg ijzer binnen door bijvoorbeeld volkorenbrood en vlees of een vleesvervanger met toegevoegd ijzer te eten. Neem bij elke maaltijd vitamine C-rijke producten, zoals groente en fruit.
Dan neemt u lichaam gemakkelijker ijzer op. Melk tijdens de maaltijd verminderd de opname van ijzer, verstandig is om tussen een maaltijd en een melkproduct 2 uur tijdsverschil te laten zitten. Vis Vetzuren in vis zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en het zicht bij ongeboren baby’s.
Eet 2 keer per week vis, waarvan minimaal 1 keer vette vis, zoals zalm, makreel en haring. Bepaalde vis kun je beter vermijden. Vers gerookte vis kunt u wel nemen maar is deze vacuum verpakt dan liever niet. Niet teveel vitamine A Te veel vitamine A verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen.
Je mag daarom niet meer dan 3. 000 microgram vitamine A per dag binnenkrijgen. Maak je niet ongerust. Een teveel aan vitamine A komt bijna niet voor, tenzij je vaak lever(producten) eet of vitamine A supplementen slikt.
Daarom is het belangrijk om die producten niet te nemen. Een keer een boterham met leverworst of leverpaté kan wel, maar neem dan maximaal 1 boterham op een dag. Ook in multivitamine drank zit extra vitamine A, kijk op de verpakking hoeveel dit is. Tijdens je zwangerschap kun je vrijwel alles gewoon blijven eten.
- Toch zijn er een paar producten die niet goed zijn voor de ontwikkeling van je kindje;
- Naast foliumzuur en vitamine D heb je geen extra vitamines nodig;
- Het gebruik van alle andere supplementen (zoals een mulitvitamine) is niet noodzakelijk;
Als je veel moet overgeven, weinig eet of bang bent dat je te weinig voedingsstoffen binnenkrijgt, kun je in overleg met je verloskundige een multivitaminepil voor zwangere vrouwen slikken. Dan hoef je trouwens geen aparte tabletten met foliumzuur en vitamine D in te nemen, want dat zit er al in.
Vegetarisch eten kan prima als je zwanger bent De schijf van 5 De Schijf van Vijf is een wetenschappelijk onderbouwd voorlichtingsmodel dat laat zien wat de essentie van gezond eten is. De Schijf van Vijf biedt een optimale combinatie van producten die gezondheidswinst opleveren en die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen.
De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken, met in elk vak andere type producten. In het kort eten mensen gezond volgens de Schijf van Vijf als ze: vooral uit de Schijf van Vijf eten, elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden eten, variëren en keuzes buiten de Schijf van Vijf beperken.
Het Voedingscentrum heeft de Schijf van Vijf samengesteld op basis van de adviezen van de Gezondheidsraad, berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de raad van diverse experts.
De Schijf van Vijf is een voorlichtingsmodel over gezond eten, dat is onderbouwd met de meest betrouwbare wetenschappelijke informatie die op dit moment beschikbaar is. De Schijf van Vijf schetst voor de totale Nederlandse bevolking de kaders van een gezonde voeding.
- Deze kaders zijn op 17 miljoen unieke manieren in te vullen;
- Mensen maken uiteindelijk zelf de keus hoe zij hun voeding vormgeven, of ze verbeterstappen willen maken en zo ja, wélke;
- Elke stap in de goede richting telt;
De website van het Voedingscentrum biedt informatie en hulpmiddelen. Hoe eet je gezond met de Schijf van Vijf? De Schijf van Vijf in het kort: winst voor de gezondheid De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken, met in elk vak andere type producten. De producten die in Schijf van Vijf staan zijn volgens de laatste wetenschappelijke inzichten goed voor de gezondheid, omdat ze bijvoorbeeld de kans op hart- en vaatziekten en kanker verkleinen.
Wanneer mensen eten volgens de Schijf van Vijf krijgen ze daarnaast voldoende energie en mineralen, vitamines, eiwitten, koolhydraten, vetten en vezels binnen. Kiezen mensen bovendien niet te vaak voor producten die buiten de Schijf van Vijf staan, blijven ze makkelijker op gewicht en vergroot dat de kans op een gezonde oude dag.
De Schijf van Vijf biedt dus een optimale combinatie van producten die gezondheidswinst opleveren en die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen. De vijf vakken: 1. Groente en fruit: Verlagen met name het risico op hart- en vaatziekten, en ook op darmkanker, longkanker en diabetes type 2.
Ze zitten vol goede voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen en vezels. Smeer- en bereidingsvetten Als je producten met veel verzadigd vet vervangt door producten met veel onverzadigd vet heb je minder kans op hart- en vaatziekten.
Deze producten leveren vitamines A, D en E. Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel Vis verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Peulvruchten en noten verlagen je LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden. In vlees en ei zitten veel goede voedingsstoffen, zoals ijzer en vitamine B12.
Zuivel verkleint het risico op darmkanker en levert onder andere calcium en vitamine B12. Brood, graanproducten en aardappelen Volkorenbrood en andere volkoren graanproducten verlagen het risico op hart- en vaatzieken, diabetes type 2 en darmkanker.
Graanproducten leveren energie en onder andere vezel, eiwit, B-vitamines en ijzer. Aardappel is geen graanproduct, maar wel een bron van nuttige voedingsstoffen. Dranken Wat je aan vocht verliest vul je vooral aan met drinken. Zwarte en groene thee verlagen de bloeddruk en verkleinen het risico op een beroerte.
De juiste hoeveelheden uit elk vak Het voedingscentrum adviseert om elke dag een bepaalde hoeveelheid te eten uit elk vak. Die aanbevolen hoeveelheden zijn per leeftijd en geslacht verschillend, omdat de ene persoon nu eenmaal iets meer nodig heeft dan de ander.
De Schijf van Vijf voor jou geeft adviezen op maat. Variëren binnen vakken Daarnaast geeft het Voedingscentrum het advies om binnen de verschillende vakken te variëren, door binnen de groepen voedingsmiddelen die daar staan steeds iets anders te kiezen.
Om dat te verhelderen zijn bepaalde groepen apart zichtbaar gemaakt in de afbeelding van de Schijf van Vijf. Bijvoorbeeld in het vak groente en fruit zie je groente en fruit als aparte groepen staan. Voor beide geldt namelijk een ander advies voor de hoeveelheden.
Bovendien is groente niet hetzelfde als fruit, je kunt het één niet inwisselen voor het ander. In het vak vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel kun je 3 aparte groepen onderscheiden: 1) vis, peulvruchten, vlees en ei, 2) noten en 3) zuivel. Omdat de producten binnen elke groep verschillen qua samenstelling, heb je er het meeste baat bij om hierbinnen te variëren. Niet in de Schijf van Vijf: niet nodig of minder gezond Niet in de Schijf van Vijf staan producten:
- met te veel zout, suiker, transvet of verzadigd vet of te weinig vezels. Denk aan roomboter, vet vlees, volle zuivelproducten, gezouten noten, witbrood en witte pasta.
- met negatieve gezondheidseffecten als je er veel van neemt. Bijvoorbeeld vleeswaren, bewerkt vlees en dranken met veel suiker, zoals frisdrank en sap.
- die niet bijdragen aan een gezonde voeding. Koek en snoep zijn voorbeelden.
De producten buiten de Schijf van Vijf verschillen sterk van elkaar. Je kunt bijvoorbeeld niet zeggen dat een speculaasje even zwaar aantikt als een stuk appeltaart. Een speculaasje zou bijvoorbeeld best elke dag kunnen, maar elke dag een stuk appeltaart is een minder goed idee. Daarom zijn er 2 categorieën bedacht: de dagkeuze en de weekkeuze.
Bijvoorbeeld door af te wisselen tussen volkoren pasta, zilvervliesrijst, bulgur en aardappelen, elke dag ander fruit en een andere groente te kiezen en je handje noten de ene dag te vullen met amandelen, de andere dagen met walnoten, pinda’s of pistachenootjes.
De dagkeuze bestaat uit producten met maximaal 75 kilocalorieën, 1,7 gram verzadigd vet en 0,5 gram zout per portie. De weekkeuze bestaat uit producten waarin meer calorieën, verzadigd vet of zout zit. Bij deze tweedeling hoort de volgende vuistregel: ‘Kies elke dag niet vaker dan 3 tot 5 keer iets uit de dagkeuze en kies hooguit 3 keer per week iets uit de weekkeuze. En daarbij geldt altijd: Hou het klein en eet niet te vaak Dus wat is gezond eten? In het kort eten mensen gezond volgens de Schijf van Vijf als ze:
- vooral uit de Schijf van Vijf eten
- elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden eten
- variëren binnen de verschillende vakken
- keuzes buiten de Schijf van Vijf beperken
Meer dan gezond Wij hebben een verantwoordelijkheid naar de toekomstige generaties, zodat ook zij nog voldoende gezond voedsel tot hun beschikking hebben. Duurzaamheid is daarom meegenomen in de Schijf van Vijf. Ook besteedt het Voedingscentrum aandacht aan veiligheid. Daaronder valt bijvoorbeeld dat mensen niet te veel schadelijke stoffen binnenkrijgen, wat zich onder andere uit in de adviezen om te variëren.
Verder verdienen andere belangrijke aspecten van gezond eten de aandacht: een goede energiebalans en het omgaan met ongezonde verleidingen in de omgeving. Hoe komt de Schijf van Vijf tot stand? Het Voedingscentrum maakt de Schijf van Vijf op basis van de adviezen van de Gezondheidsraad, en in samenwerking met Nederlandse wetenschappers en het RIVM.
Ook consumenten en diëtisten zijn geraadpleegd. Voedselinfectie tijdens de zwangerschap Als je zwanger bent heb je een verminderde weerstand. Daardoor kun je sneller een voedselinfectie krijgen. Om een voedselinfectie te voorkomen is het daarom extra belangrijk dat je hygiënisch werkt.
- Van sommige producten krijg je eerder een voedselinfectie, vooral van rauw vlees, rauwe vis, rauwe eieren of rauwe melk;
- Verder groeien bacteriën minder hard bij lage temperaturen;
- Zet je koelkast op 4°C;
Bewaar bijvoorbeeld geopende vleeswaren niet langer dan 4 dagen. Voedingsadvies Om besmetting te voorkomen, gelden de volgende adviezen:
- Verhit vlees door en door. Proef dus ook niet van rauw gehakt.
- Was keukengerei en je handen na contact met rauw vlees goed af met heet water en zeep.
- Was rauwe groente en fruit grondig onder stromend water. Vooral groente uit de volle grond verdient aandacht.
- Was regelmatig je handen. Al helemaal na het aanraken van rauw vlees, na het schoonmaken van de kattenbak, na tuinieren en kinderen na het spelen in de zandbank.
- Verschoon, als je een kat hebt, de kattenbak dagelijks. Gooi de kattenbakvulling niet in de groencontainer, maar voer het met het normale huisvuil af.
- Dek zandbakken voor kinderen af met een deksel of een net, zodat katten er niet in kunnen komen.
Het invriezen van vlees bij -12 °C voor ten minste 2 dagen zal de parasiet Toxoplasma gondii doden. Goed ingevroren vlees of vleeswaren is veilig om te eten. Adviezen voor risicogroepen Specifiek voor zwangere vrouwen en mensen met een sterk verminderde weerstand zijn er extra spelregels.
- Eet geen rauw vlees of rauwe vleeswaren zoals filet américain. Ook geen rauwe bewerkte vleeswaren zoals ossenworst, salami en rosbief.
- Eet geen zachte rauwmelkse kazen, ook vanwege het risico op Listeria. Bij rauwmelkse kazen staat op het etiket bij de ingrediënten ‘rauwe melk’ of ‘au lait cru’.
- Verschoon dagelijks de kattenbak tijdens de zwangerschap en doe dit bij voorkeur niet zelf of draag handschoenen.
- Draag tijdens het tuinieren handschoenen.
- Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu: www. rivm. nl
- Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit: www. nvwa. nl
Wat moet ik doen als ik ziek word van eten tijdens mijn zwangerschap? Als je ziek wordt van je eten, dan is dit meestal na een dag weer over. Het is meestal niet schadelijk voor je kind (alleen in geval van besmetting met Listeria of Toxoplasmose, zie volgende popup). Diarree stopt vaak na 2 tot 3 dagen. Als je flink water drinkt, droogt je lichaam niet uit. Eet weinig, bijvoorbeeld alleen een beschuitje.
- Raadpleeg altijd een dokter als je naast diarree ook koorts hebt of bloed en slijm in de ontlasting, erg moet overgeven of uitdroogt;
- Je hoeft dan weinig te plassen, je hebt erge dorst en voelt je suf;
Raadpleeg altijd de dokter als je twijfelt. Listeria en toxoplasmose De meeste voedselinfecties zijn alleen vervelend voor jezelf. Maar in 2 gevallen kan het ook schadelijk zijn voor je kind: bij een besmetting met de bacterie Listeria of de parasiet Toxoplasma gondii.
De kans dat je besmet raakt is niet groot, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Besmetting kan een miskraam of vroeggeboorte veroorzaken en Toxoplasme gondii kan bovendien in een later stadium van de zwangerschap leiden tot ernstige schade aan de ogen en hersenen van de baby.
Listeria Listeria is een bacterie die een voedselinfectie kan veroorzaken. De kans op besmetting met Listeria is klein. Jaarlijks zijn er ongeveer 40 tot 60 gevallen van Listeria besmetting bekend maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Vooral zwangere vrouwen moeten oppassen omdat het bij die groep kan leiden tot een miskraam of vroeggeboorte.
Listeria is vooral te vinden in langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten. Risicoproducten zijn rauwmelkse zachte kaas, voorverpakte gerookte vis en rauwe dierlijke producten.
Zwangeren, maar ook ouderen en mensen met een verzwakt afweersysteem, kunnen deze risicoproducten beter vermijden. Bij gezonde mensen met een normale afweer kan de ziekte zonder klachten verlopen of met milde griepachtige verschijnselen. Na besmetting met Listeria duurt het 1 tot 90 dagen tot er klachten ontstaan.
- Doordat het zo verschilt wanneer de infectie tot uiting komt, is het vaak lastig om de oorzaak van de voedselinfectie te achterhalen;
- Risicogroepen Zwangeren, pasgeboren baby’s, ouderen en mensen met een verzwakt afweersysteem lopen meer risico bij een besmetting met Listeria;
Bij mensen met een sterk verminderde weerstand kan Listeria ernstige ziekten veroorzaken zoals bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking, ontsteking van de binnenwand van het hart, maagdarminfecties en infecties van huid en ogen. Bij zwangeren kan een infectie leiden tot een miskraam of vroeggeboorte.
Veiligheid Listeria komt het meest voor in levensmiddelen van dierlijke oorsprong. Maar ook plantaardige producten kunnen ermee besmet zijn. Risicoproducten zijn vooral langdurig gekoeld bewaarde producten die zonder verhitting worden gegeten.
Gerookte vis, zachte schimmelkazen en gekookte, gesneden vleeswaren worden het meest in verband gebracht met Listeria. Andere risicoproducten zijn overige vleeswaren, gekoelde paté, hotdogs, gekoelde sandwiches en koelverse kant-en-klare gerechten zoals rauwkostsalades.
Listeria vermenigvuldigt zich goed in een vochtige omgeving, maar overleeft ook droge omstandigheden en in de diepvries. In tegenstelling tot andere bacteriën kan Listeria groeien in een koud en vochtig klimaat zoals de koelkast.
De temperatuur is wel van invloed op de groeisnelheid. Bij 4 °C groeit Listeria minder hard dan bij 7 °C. Voedingsadvies Om besmetting met Listeria te voorkomen gelden de volgende adviezen:
- Bewaar gekoelde producten zoals vleeswaren, paté en kant-en-klaarmaaltijden in een goed afgestelde koelkast van 4°C.
- Gooi bederfelijk eten na de houdbaarheidsdatum weg en eet het na openen binnen 3 dagen op. Koelverse rauwkostsalades en voorgesneden sla kan je na openen nog 1 dag bewaren.
- Verhit gerechten door en door. Listeria overleeft hoge temperaturen boven de 70°C niet. Koken, bakken en braden doodt dus de bacterie.
Risicogroepen kunnen de volgende risicoproducten beter vermijden:
- Zachte rauwmelkse kaas. Verreweg de meeste kaas in Nederland is gepasteuriseerd (verhit) en dus veilig. Als een kaas gemaakt is van rauwe melk, dan staat dit op het etiket met de term ‘au lait cru’. Vooral kaas van rauwe melk die een rijping heeft ondergaan zoals schimmelkazen van rauwe melk zijn riskant.
- Kant-en-klare gerookte vis, zoals gerookte zalm of paling uit de koeling. Omdat voorverpakte gerookte vis lang bewaard kan worden kan de Listeria bacterie zich vermenigvuldigen tot schadelijke hoeveelheden.
- Rauwe dierlijke producten zoals rauw vlees, ei, melk, vis of schaal- en schelpdieren.
Bovenstaande producten kunnen wel gegeten worden als je ze goed verhit. Toxoplasmose Toxoplasma gondii is een parasiet die je ziek kan maken. De parasiet veroorzaakt toxoplasmose. Voor zwangere vrouwen is er een extra risico vanwege mogelijke schade aan het ongeboren kind. Om de ziekte toxoplasmose te voorkomen is het belangrijk de handen regelmatig te wassen en om vlees goed te verhitten of in te vriezen voor minimaal 2 dagen bij -12 °C.
Voorbeelden hiervan ‘Camembert au lait cru’, ‘Reblochon kaas’ en ‘brie de Coulommiers’. Kwark, cottage cheese, hüttenkäse en smeerkaas zijn verhit en zijn veilig. Voor zwangeren geldt daarnaast het advies om geen rauw vlees of rauwe vleeswaren zoals carpaccio, filet américain of salami te eten.
Bovendien is het belangrijk om niet zelf de kattenbak te verschonen en tijdens het tuinieren handschoenen te dragen. Toxoplasma gondii komt van nature voor bij allerlei dieren. Alleen bij katten ontstaan eitjes (oöcysten), verder worden katten er niet ziek van.
Ook andere dieren kunnen deze eitjes binnenkrijgen en hierdoor kan het vlees besmet raken. Vooral dieren die buiten komen, lopen kans op besmetting. Ook groente en fruit wat buiten groeit kan door de ontlasting van katten besmet raken.
De parasiet overleeft niet bij extreme temperaturen. Verhitten boven de 70 °C of het invriezen van vlees bij -12 °C voor minimaal 2 dagen doodt de parasiet. Gezondheidseffecten Niet iedereen wordt ziek na besmetting met Toxoplasma gondii. De een heeft nauwelijks klachten, terwijl de ander last krijgt van vage klachten als moeheid, lusteloosheid, opgezwollen klieren, lichte koorts en huiduitslag.
Iemand met een verminderde weerstand kan ergere klachten krijgen, zoals een oogafwijking, aantasting van het zenuwstelsel, de hartspier of de hersenen. Na enkele weken of maanden is de ziekte toxoplasmose over.
Als je eenmaal toxoplasmose hebt gehad dan ben je er daarna immuun voor. Dat geldt voor ongeveer een kwart van de Nederlandse bevolking. Het is aan te raden naar de huisarts te gaan als je vermoedt dat je besmet bent door een parasiet. Risicogroepen Mensen met een verminderde weerstand, waaronder kinderen, bejaarden, zieken en zwangere vrouwen lopen meer risico op toxoplasmose.
- Toxoplasma gondii kan bij zwangere vrouwen in de eerste maanden na de besmetting dodelijk zijn voor het ongeboren kind;
- De ziekte kan in een later stadium van de zwangerschap ernstige en blijvende schade aan de ogen en hersenen van de baby veroorzaken;
Veiligheid Scharrelvarkens en kippen, paarden, schapen, geiten en wild lopen meer risico op besmetting met Toxoplasma gondii dan dieren die binnen blijven, omdat zij buiten makkelijker in aanraking kunnen komen met besmette muizen, ratten, vogels en planten. Om besmetting te voorkomen, gelden de volgende adviezen:
- Verhit vlees door en door. Proef dus ook niet van rauw gehakt.
- Was keukengerei en je handen na contact met rauw vlees goed af met heet water en zeep.
- Was rauwe groente en fruit grondig onder stromend water. Vooral groente uit de volle grond verdient aandacht.
- Was regelmatig je handen. Al helemaal na het aanraken van rauw vlees, na het schoonmaken van de kattenbak, na tuinieren en kinderen na het spelen in de zandbank.
- Verschoon, als je een kat hebt, de kattenbak dagelijks. Gooi de kattenbakvulling niet in de groencontainer, maar voer het met het normale huisvuil af.
- Dek zandbakken voor kinderen af met een deksel of een net, zodat katten er niet in kunnen komen.
Het invriezen van vlees bij -12 °C voor ten minste 2 dagen zal de parasiet Toxoplasma gondii doden. Goed ingevroren vlees of vleeswaren is veilig om te eten. Adviezen voor risicogroepen Specifiek voor zwangere vrouwen en mensen met een sterk verminderde weerstand zijn er extra spelregels.
- Eet geen rauw vlees of rauwe vleeswaren zoals filet américain. Ook geen rauwe bewerkte vleeswaren zoals ossenworst, salami en rosbief.
- Eet geen zachte rauwmelkse kazen, ook vanwege het risico op Listeria. Bij rauwmelkse kazen staat op het etiket bij de ingrediënten ‘rauwe melk’ of ‘au lait cru’.
- Verschoon dagelijks de kattenbak tijdens de zwangerschap en doe dit bij voorkeur niet zelf of draag handschoenen.
- Draag tijdens het tuinieren handschoenen.
Wat moet u doen als u ziek wordt van eten tijdens uw zwangerschap Als u ziek wordt van het eten, dan is dit meestal na een dag weer over. Het is meestal niet schadelijk voor uw kind (alleen in geval van besmetting met Listeria of Toxoplasmose). Diarree stopt vaak na 2 tot 3 dagen. Als u flink water drinkt, droogt uw lichaam niet uit. Eet weinig, bijvoorbeeld alleen een beschuitje. Raadpleeg altijd een dokter als u naast diarree ook koorts hebt of bloed en slijm in de ontlasting, erg moet overgeven of uitdroogt.
De besmette dieren worden niet ziek, maar de parasiet komt wel in het vlees terecht. Scharrelvlees wordt niet standaard gecontroleerd op Toxoplasma gondii. U hoeft dan weinig te plassen, u hebt erge dorst en voelt zich suf.
Raadpleeg altijd de dokter als u twijfelt.
Wat gebeurt er als je rood vlees eet tijdens zwangerschap?
Mijd rauw vlees – Als je zwanger bent, kan je beter geen rauw vlees eten. De parasiet toxoplasma gondii kan voorkomen in rauwe producten en deze is schadelijk voor je ongeboren kindje. Hoe vroeger in je zwangerschap je zit, hoe kwetsbaarder je kindje is, en hoe groter de schade zal zijn voor je baby.
Welk vlees is goed tijdens zwangerschap?
De meeste soorten vlees en vleeswaren kan je gewoon eten. Vlees is een goede bron van ijzer, dat belangrijk is voor de groei en ontwikkeling van de baby. Het lichaam neemt ijzer uit vlees gemakkelijk op. Neem bij voorkeur geen rauw vlees en verhit vlees goed.
Zo help je besmetting met listeria en toxoplasma voorkomen. Zorg tijdens de zwangerschap dat de tartaar of de biefstuk, het lamsvlees of het varkensvlees gewoon goed gaar is en laat (rauwe) filet americain, ossenworst, rosbief en carpaccio even staan.
Eet ook even geen pure lever. Dit bevat veel vitamine A, dat in grote hoeveelheid schadelijk kan zijn voor de baby. Beperk het tot 1 portie van 15-20 gram smeerleverworst, Hausmacher, Berliner, paté of leverkaas per week. Op www. voedingscentrum. nl staat meer informatie, gebaseerd op de richtlijnen van de Nederlandse Gezondheidsraad.
Wat voor vlees mag je niet als je zwanger bent?
Niet veilig: Rauw vlees (tartaar, carpaccio, biefstuk). Veilig: Volledig verhit kan wel. Niet veilig: Rauwe, gedroogde en gefermenteerde vleeswaren (filet américain, ossenworst,parmaham, rauwe ham, rosbief, salami, cervelaat, chorizo). Niet veilig: Leverproducten (lever, smeerworst of leverpaté).
Waarom geen paté tijdens zwangerschap?
Eet geen lever en eet weinig leverproducten, zoals smeerleverworst en paté. Lever en leverproducten bevatten veel vitamine A. Te veel vitamine A verhoogt bijvoorbeeld het risico op afwijkingen aan de schedel, zenuwen en hart- en vaatstelsel bij je baby. Een flinke hoeveelheid paté (bijvoorbeeld als voorafje in een restaurant) in één keer kan al schadelijk zijn voor je baby.
Hoeveel kopjes koffie mag je als je zwanger bent?
De meeste artsen raden zwangere vrouwen aan om niet meer dan 200 mg cafeïne per dag te nemen. Afhankelijk van welke koffie je drinkt, is dit ongeveer een tot drie kopjes per dag. Nog beter is om tijdens je zwangerschap helemaal geen cafeïne binnen te krijgen.
Hoe herken je toxoplasmose tijdens zwangerschap?
Hoe kun je het herkennen? – Toxoplasmose is alleen gevaarlijk bij zwangere vrouwen en bij mensen met een verminderd afweersysteem. Een gezonde persoon kan ongemerkt een infectie doormaken. De eerste symptomen verschijnen 10 tot 14 dagen na de infectie (de incubatieperiode).
De meest voorkomende klachten zijn al dan niet pijnlijke, gezwollen klieren, voelbaar vooral in de hals, onder de oksels en in de liezen. Daarnaast zijn koorts, vermoeidheid, nachtelijk zweten, keelpijn en spierpijn mogelijk.
In zeldzame gevallen kunnen de lever en/of de milt tijdelijk opzwellen, met als gevolg ongemak en pijn in de bovenbuik. Een vlekkige huiduitslag kan voorkomen. Bij personen met een verzwakt afweersysteem zijn de symptomen meestal ernstiger. Ontsteking van de longen, de hersenen en het hartspierweefsel zijn mogelijk, met soms fatale afloop.
Wanneer toxoplasmose bij een zwangere vrouw wordt overgedragen op het ongeboren kind, spreken we van congenitale toxoplasmose. In het begin van de zwangerschap is de kans dat toxoplasmose wordt doorgegeven kleiner (10% in het eerste trimester, 70% in het derde trimester), maar de kans op complicaties voor het kind is groter en de gevolgen ernstiger.
De infectie bij de foetus is altijd veralgemeend, met mogelijke aantasting van het centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en van de ogen met blindheid en/of mentale achterstand tot gevolg. Een infectie tijdens de zwangerschap betekent niet per se dat de baby aangetast is.